WATU KABEA (Bahasa Sikka)

Stori ha,  stadu ha.  

Stori oring koting,  

Stadu mage regang. 

Ata nulung puhe 'au,  

'au ena te i puhe walong miu. 

Nai Noang Watu Kabea

Norang nulung, ei natar ha, oring ha teri ning moat dewa nora met bi'a hutu, du'a rua, la'i rua.

Nora oras ha, penyakit hemu dena le'u ata biang ei natar ia mate gawang. Dena le'u moat dewa nora du'a nimung narang dua'a kasing na di mate rang.

Met hening bi'a hutu na, 

Inang, me wua wolo, mitang me ola rua wi tebong mitang, inggi me ola telu wi tebong gete gahar, nora utung me wua utung, dadi rang nukak.

Moret rimung gumang lerong, deang horong golo. Rimu na norang uma, ko loning poi mogang na kesik- kesik meha laeng, dadi ele pano ra hokot. Ia te rimu pas poi a le'u  ngawung wi inat amat ihing naing, ko na'i neng beli rimu.

Da'a ngawung na sawe molo golo te,  rimu hutung na morung ba'a tia.

Wuet ha wua wolo na,  huk gai mate, odi tena ganu pae. Ga'i ra neni a nimu raintang, odi ata ele weli.

Oras nimu deri hugu duning nora morung, inggi nora utung bo'u mai reti lora ko'at wi rimu oras lebe ko ra'a naing.

Ruang na ikot api ropo-ropo nope ba koat na, a le'u ropo-ropo, ele weli nora wuet hening ruang na. Wuet na kamang deri ni'a poi warit hening ruang na ko nora ilur oning nimu di morung.

Gereng bego mitang bou mei nora senang sawe, ko beta "kaka inang, rena sai! Ia ganu ata wai. E'i natar ei ina-ina hening era wai ba'a pare. Mai sai ita pano ta li'i utung weli pare werang ela" te ruang na pano pari poi ba'a ko reti nora korak ha hang.

Ruang na ro'ong ba lora du'a- du'a wi era wai pare na, ko ruang pung utung ba oare werang ela ning. Masik ata wewe tola nora gu'ung, ia di eong rimu mai ro'ong walong li'i terus da'a korak rimung na benu, Ia ko rimu pari walong rang ei oring. Ropo-ropo rimu wai leu ba'a tia. Perang leu ba'a tia bubur. Warit hening ruang na ni'a nora rimu di ga'i a, ko ga'i neni di rimu bau, loning ko'at rimung na di mehang a.

Wuet na ata biang wateng mi megu poi, te bagi leu bubur na pigang hutu, ko leta leu baa warit hening ruang na mogang a hama- hama, ruang na nora meang ko tepo a ko herong epang gawang lora wuet hening  mior.

Nora lerong ha, inggi pari balong e'i oring tutur baa ei wuet hening ruang na, herong rimu ita lora ko'at gawang.

Poi te rena ia te, rimu hutung na pano baa ei olang inggi dongeng ni'ing na, melak demeng ko'at na gawang golo. Oras warit hening telung na raa koat, Inang ikot api. Daa utung leu sawe baa hutung wue wari na nope a baa koat na daa rimu bego, melak rimu na ele reti lora wair. E'i olang ia na di ele rimu ele ita lora kabor tena rinu a wair. Rimu na daa pano tama ei utur gete, ra tota baa wair matang. Rimu pano laeng ba'i bawir, ita lora nuhing e'i sowae. 

"He ni'a. Ia api nuhing", inggi na doneng baa.

"Hi... demeng. Ia te odi norang oring roong baa ei. Pae ita pano ta neni wair", mitang beta 

Rimu pano baa tia daa ei du'a bupur ha oring. Du' bupur na waeng goit nora raning, ni'a poi di bau. Ko warit hening na bau golo ko inang huk toi poi odi warit hening mara dadi nimu dena wi'ing raning poi na neni e'i du'a bulupur ia.

"Nene ami mara newang ko ami neni wair?"

"Wair?.. a'u ele ora wair ko raik ganu mara te a'u oa le'u semangka. Miu di ga'i semangka? Te ba'u sai. Ko naha ia sawe miu naha tota beli utu e'i alang a'ung"

Inang pu'ang rasa ele epang. Nimu huk,  ganu rimu pari rang, te odi du'a blupur toma le'u rimu. 

Ia te nimu tutur le'u: "ba'u sai nene. Ko kamang a'u poi tota utu. Ganu rimu di moga tota te odi uku aka rakang. A'u poi"

Du'a blupur ia na di depo le'u. Nimu gega ba'a tia semangka na ko beli ba'a e'i butuk bi'a hutu na.

Rimu a sawe, guru ga'i tota utu inang neni nora ba'a du'a blupur na,  ga'i na tung warit hening weda ei oring pang nora odo le'u rimu walong rang e'i natar. Wari hening na tani le'eng welung nimu. Ko inang na paksa. Te warit na pano nora tani.

Inang pu'ang do'u ba'a utu e'i du'a blupur alang.

Ko melak du'a blupur beta utu na kenang mere malor wi ita da'a blau. Inang. Inang hiko wing, kamang mere malor lipa i i nimu.

Oras nimu tota utu gereng bego du'a blupur tilung na puang gete ba tia, inang na bego te li'ar gete tutur ba du'a blupur tilung na. Ko du'a blupur na moro walong ni na ko odo nimu do'u kesa tilung na kesik nang walong. Gereng bego poi du'a blupur tilung na gete walong ko mela le'u ba'a inang.

Nimu di sudang dular  golo dena kamang beda nang e'i du'a tilung mai, ko rehi du'a blupur tilung na apet le'u nimu terang kesa walong da'a nimu meleng mate hala.

Ko Du'a blupur na dopo ba'a ahu nimung temang rua na narang rajo nora rebang. Ko nimu wuong dopo Go Rajo Rebang le hadeng wali hadeng e'i naput wi lau, rimu puang pari da'a e'i watu gete ha.

Du'a blupur puang gepung glewut :" kabea-bea watu ka bea-bea".

Te watu na di belak nang nora walune na norang gua, gua ha gete. Du'a blupur na beda le'u inang na e'i tilung numung ko na'i ba tia e'i gua walune. Ia ko nimu gepung glewut walong :"ka temi-temi watu ka temi-temi" te watu na di lebe nang walong. Du'a blupur na balong nang ba tia e'i oring nimung na siap ba'a dena ga ninu waung enak. Nora ahu nimung rua na nimu balong plari nora blong:" Go Rajo Rebang, le hadeng wali hadeng e'i naput wi reta" 

Du'a blupur ia na di bano nang gereng bego poi butuk bi'a telu, inang warit hening na bo'u.

"Kaka tena ganu pae ita tena le'u kaka inang beda nang?", untung puang dani walong.

"He a'u ra'ing tang le ba'a.

Du'a blupur ena norang gepung glewut ha. Miu rena ko eong?", mitang pu'ang tutur

"I i demeng. A'u di rena pae ita soba", inggi beta

Ia ko inggi pu'ang tutur gepung glewut ba'a tia:

kabea-bea watu ka bea-bea

Melak demeng. Gereng bego rena ba'a tia nurung nora watu na tia di beak ba'a tia. Rimu ropo-ropo ra ni'a walune ko ita lora ba'a tia wuet na. Rimu topo le'u hogor ko wedarang ropo-ropo. Ga'i walong ranv te inggi gepung glewut le'u walong : 

"Ka temi-temi watu ka temi-temi." Watu na di gemi nang walong. Inang gapung le golo warit-warit hening.

"Ena na oras kaka odo ami balong na, ami ele balong, kaka. Ami bui lo'a   e'i ro'ong nora oring pang ia da'a ami gita du'a blupur ia plari nora ahu nimung temang rua. Ami depo rimu da'a e'i watu e'i.", mitang na tutur ba'a e'i wuet na 

"Epang gawang. Miu lakang le'u ba'a a'u".

"Kaka di lakang le'u ba'a ami nora tobang t'bo golo beli ami dadi ami di naha lakang kaka.

Ia ko rimu plari rang ba'a tia, walong wang e'i natar rimung. Mogang moret hama-hama lakang wi'ing nora megu wi'ing..

Ditulis oleh : Ev Sare

Diterjemahkan ke dalam bahasa Sikka oleh :Maria Ivanti Dua Gleko

Jaman dahulu dongeng/Nai Noang tidak hanya dilakukan saat malam.  Bahkan saat mengetam padi,  hiburan saat lelah adalah mendengarkan dongeng / Nai Noang.  

Gambar tajaan iStock - LIMITED DEAL: 20% off with PIXABAY20 coupon